kolonel b.d. Reinder Boomsma
Kolonel b.d. Reinder Boomsma was na de capitulatie actief in het verzet. Hij was één van de drijvende krachten achter de Orde Dienst, werd verraden en kwam in het concentratiekamp Neuengamme om het leven.
Reinder Boomsma
Reinder ‘Rein’ Boomsma wordt als zoon van Friese ouders op 19 juni 1879 geboren in Schagen. Via Amsterdam belandt de familie in 1888 in Rotterdam. Reinder is een uitstekende voetballer en maakt in 1895 zijn debuut als aanvaller voor voetbalclub Sparta. In 1896 gaat hij bij Achilles in Assen voetballen omdat hij als vrijwillig soldaat dienst heeft genomen bij het 1e Regiment Infanterie, dat daar gelegerd is. Een jaar later behaalt hij zijn HBS-diploma en kiest voor het militaire beroep. Hij wordt op de Hoofdcursus in Kampen tot officier opgeleid en in 1898 benoemd tot tweede luitenant bij het regiment. Naast zijn loopbaan in het Nederlandse Leger blijft hij ook als voetballer actief en maakt zelfs als aanvoerder deel uit van het Nederlands elftal.
Op 17 juni 1909 trouwt hij in Rotterdam met Gerardina Maria Schallenberg. Uit het huwelijk worden zes dochters en twee zonen geboren. Alle kinderen komen in Delft ter wereld. Later in de oorlog zijn zijn dochters actief in het verzet en wordt zijn zoon Jan in Nederlands-Indië krijgsgevangen gemaakt.
In de rang van kapitein mag Reinder hij twee jaar gaan studeren aan de Hogere Krijgsschool in Den Haag. Daarna maakt hij carrière en in de rang van kolonel vervult hij in de jaren 1936 tot 1939 de functie van garnizoenscommandant in Apeldoorn en territoriaal bevelhebber van het district Oost-Nederland. In die periode woont hij met zijn vrouw aan de Daendelsweg 4 in Apeldoorn. Op 1 november 1938 gaat hij met leeftijdsontslag; hij is dan 59 jaar.
In 1935 wordt Reinder Boomsma onderscheiden met de Zweedse Orde van het Zwaard en in 1937 wordt hij door koningin Wilhelmina benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden.
Na de Duitse inval in Polen besluit de Nederlandse regering eind 1939 het Nederlandse leger te mobiliseren. Ook Reinder wordt teruggeroepen in actieve dienst. Hij krijgt het commando over de groep Lek in de vesting Holland met een commandopost in Fort Honswijk en gaat in mei 1940 de strijd aan met de Duitse troepen.
Na de capitulatie keert hij terug naar Apeldoorn en raakt al snel betrokken bij het verzet. Hij is medeoprichter van de Ordedienst, een organisatie die ten doel heeft om de orde en rust in Nederland te handhaven na de Duitse nederlaag maar al snel overgaat tot het plegen van verzet. Reinder wordt commandant van het gewest Veluwe. Hij houdt zich bezig met het opzetten en uitbreiden van de organisatie. Het verzamelen van inlichtingen over vliegvelden, Duitse bevoorradingsroutes, en het tot stand brengen van veilige radioverbindingen met Engeland, zijn hierbij de kerntaken.
Zijn zoon Evert Willem, die de meidagen als korporaal vliegtuigmaker heeft meegemaakt, gaat terug naar Apeldoorn en vertelt zijn ouders dat hij alles op alles wil zetten om naar Engeland te ontsnappen. Dat lukt: samen met luitenant-vlieger Govert Steen en drie anderen kapen zij een voormalig Nederlands watervliegtuig in de Minervahaven in Amsterdam en vliegen ermee naar Engeland. Evert Willem weet de codes voor versluierde berichten mee te nemen en af te leveren.
Voor Reinder zelf loopt het allemaal anders. In de Ordedienst is een verrader actief en dat leidt begin 1941 tot zijn arrestatie. Hij wordt gevangengezet in het Oranjehotel in Scheveningen. Begin 1942 wordt hij vrijgelaten omdat de Duitsers verwachten dat hij zijn verzetsactiviteiten zal hervatten zodat zij Reinders contacten kunnen opsporen en aanhouden. Dat leidt tot de arrestatie en het fusilleren van twee groepshoofden. Reinder wordt opnieuw gearresteerd en hij belandt weer voor twee maanden in het Oranjehotel.
In oktober van dat jaar wordt hij voor de derde keer gearresteerden opgesloten in de Kriegswehrmachtgefängnis in Utrecht. Na voorarrest in de kampen Amersfoort en Vught wordt Reinder op 4 mei 1943 naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg gevoerd. Hier overlijdt hij niet veel later, op 26 mei. Hij is dan 63-jaar oud. Volgens de Duitsers is hartfalen de oorzaak van zijn overlijden, maar de werkelijke doodsoorzaak blijft onbekend. Reinder wordt naamloos begraven in een massagraf.
