Reinder Mulder

Reinder is een levenslustige jongen. Hij houdt van sport, hij voetbalt, turnt en ook zeilt hij graag in Friesland. Hij is muzikaal en speelt viool.

Reinder kan goed leren en gaat daarom naar de HBS, zeg maar Atheneum.

Reinderwil naar zee, maar zijn moeder vindt dat helemaal niks. Daarom gaat hij voor een verdere opleiding naar de Kweekschool, dat heet nu Pedagogische Academie. Hij kiest daar als specialisatie het onderwijs aan kinderen met leerproblemen.

Alshij wordt opgeroepen voor militaire dienst, gaat hij naar de officiersopleiding in Kampen. Daar maakt hij vrienden voor het leven. Een club van 5 gezworen kameraden belooft elkaar dat als één van hen in de dreigende oorlog iets zou overkomen, dat de anderen de achterblijvende families zullen ondersteunen. Deze belofte zijn ze nagekomen.

In 1939, tijdens een wandelvakantie in de Vogezen, ontmoet Reinder Marijke IJsselstein. Zij is onderwijzeres in Hoog-Keppel en ze blijken in Deventer opdezelfde Kweekschool te hebben gezeten. Het is liefde op het eerste gezicht. Reinder verbreekt de relatie die hij op dat moment heeft met de beste vriendin van zijn zus en maakt trouwplannen met Marijke. 

Op 20 april 1939 wordt Reinder ingeschreven bij de burgerlijke stand in Apeldoorn. Dan wordt hij begin 1940 gemobiliseerd en in de rang van eerste luitenant gelegerd in Zeeland. Marijke komt naar zijn mobilisatiebestemming om haar trouwjapon te laten zien. Voor het huwelijk op 9 april 1940 mag Reinder 24 uur naar huis.

Nadat Nederland zich heeft moeten overgeven zet hij zijn werkzaamheden als onderwijzer in Apeldoorn voort op de school Het Loo, aan de Koningstraat. Deze school bestaat niet meer.

Ze gaan wonen aan de Schuttersweg. In het gezin worden 3 jongetjes geboren: GerJan, Rein en Hans. Vader Reinder speelt zijn zoontjes regelmatig met de viool in slaap. 

Vanaf het begin van de oorlog is Reinder betrokken bij het verzet tegen de Duitsers.

Het begint met het helpen van onderduikers, later zorgt hij voor de opslag en verspreiding van wapens. Ook heeft hij een actieve rol bij de totstandkoming en verspreiding van illegaal drukwerk, essentieel voor de communicatie binnen hetverzet.

Begin 1945 naderen de Britse en Canadese troepen vanuit het zuiden en het oosten.

Reinder voert het commando over een aantal groepen van de Apeldoornse Binnenlandse Strijdkrachten en krijgt de opdracht om ervoor te zorgen dat met behulp van parachutisten de brug over de IJssel bij Deventer intact blijft. Deze brug is van groot belang voor de geplande opmars van de geallieerden naar West-Nederland.

De hele operatie wordt op het laatste moment afgeblazen omdat de Canadezen hun plannen hebben gewijzigd. 

De Duitsers zitten in het nauw en reageren paniekerig. Op 10 april ontvangt de commandant van de Sicherheitsdienst  inApeldoorn opdracht van de hogere leiding in Zwolle om belangrijke verzetsstrijders onder de aanwezige gevangenen te executeren. Er is namelijk geen tijd meer ze over te brengen naar gevangenissen in het westen van het land. Voor de Duitsers geldt nog steeds ‘Befehl ist Befehl’  en daarom worden onmiddellijk voorbereidingen getroffen.

Een paar dagen later, het is dan 12 april, wordt Reinder Mulder, met een koffer op zijn fiets, op de Sprengenweg in Apeldoorn door de Sicherheitsdienst aangehouden. In de koffer blijken machinepistolen te zitten. Hij wordt meegenomen naar het hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst aan de Van Rhemenslaan. Daar wordt hij stevig verhoord en daarna overgebracht naar de Willem-III-kazerne.

Gelijktijdig vindt er in zijn huis aan de Schuttersweg een grondige huiszoeking plaats, waarbij verder geen belastend materiaal wordt aangetroffen.  

In de middag van 12 april selecteren de Duitsers op de Willem-III-kazerne een groep van 12 gevangenen. Reinder is één van hen. Ze worden afgevoerd naar een munitie-opslagplaats langs de Soerenseweg. Daar, in het Kruisjesdal, wordt hen verteld dat ze vanwege ‘terrorisme en verboden wapenbezit’ zullen worden geëxecuteerd. Na deze mededeling schiet een executiepeloton hen dood.  Reinder is dan 34 jaar.

De volgende dag, 13 april, worden nog eens 4 verzetsstrijders op dezelfde plek geëxecuteerd…. Niemand in Apeldoorn weet wat er is gebeurd.

Vier dagen later, op 17 april, wordt Apeldoorn bevrijd. De Willem-III-kazerne gaat open, alle aanwezige gevangenen komen vrij, maar 16 mannen blijven zoek. Het enige dat de ongeruste familieleden horen is dat er een paar dagen eerder een aantal gevangenen in auto’s is afgevoerd. Wekenlang blijft de onzekerheid bestaan, totdat na een zoekactie in de bossen op 23 mei, dus 5 weken na de bevrijding, de executieplaats met de lichamen wordt gevonden.

De meesten van hen worden een week later op Heidehof ter aarde besteld.

Later is Reinder Mulder herbegraven op het nationaal Ereveld Loenen. 

In het Kruisjesdal  langs de Soerenseweg staan op de plek waar de executies plaatsvonden 2 gedenkstenen met daarop 16 namen van verzetsmannen voor wie de bevrijding net te laat kwam.

Ook in het Verzetsstrijderspark is de naam van Reinder Mulder vermeld op één van de19 natuurstenen ter nagedachtenis aan prominente Apeldoornse verzetsstrijders. 

De basisschool De Parkenschool heeft het monument in het Kruisjesdal geadopteerd. Als voorbereiding op de jaarlijkse herdenking vertellen nabestaanden op school aan de kinderen van groep 7 en 8 het verhaal van Reinder Mulder.

‍